Het uitzonderlijke leven van Mlle Lenormand

Ik heb een grote bewondering voor Mlle. Lenormand. Een slimme, krachtige vrouw, die de controle over haar leven nam, in moeilijke tijden. Een vrouw die ondanks vele persoonlijke tegenslagen, risico's niet uit de weg ging. Ik vertel je in dit uitgebreid artikel over het uitzonderlijk leven van de bekendste waarzegster van Frankrijk en misschien zelfs van heel de wereld, het verhaal van Madame Verité (Mevrouw Waarheid).

Als je informatie zoekt over het leven van Mlle. Lenormand, dan merk je dat veel bronnen elkaar tegenspreken. Waarheid en fictie lopen door elkaar heen, ook in dit artikel. Zelf was Mll. Lenormand ook niet verlegen om de waarheid wat op te smukken.  Neem een duik in haar leven en voel haar onstuimige levenskracht door je heen lopen. Laat je door haar levensverhaal inspireren!

Haar prille jeugd

Marie-Anne Adélaïde Le Normand werd geboren in Alençon in 1772. Ze was de jongste dochter van een stoffenhandelaar. Helaas sterft haar vader als ze nog peuter is. Haar moeder huwt korte tijd later opnieuw, maar het noodlot slaat opnieuw toe. Kort na het tweede huwelijk sterft haar moeder. Haar stiefvader huwt opnieuw. Marie-Anne wordt hierdoor opgevoed door haar stiefouders. Tussen het jonge meisje en de nieuwe stiefmoeder is er geen goede band. Marie-Anne beantwoordt niet aan het ideaalbeeld van een meisje uit de betere kringen : ze is mollig, onhandig en brutaal.
Als ze zeven jaar oud is, wordt haar opvoeding en opleiding toevertrouwd aan de zusters van het benedictijnenklooster in Alençon. Al vlug merken de zusters dat Marie-Anne slim en leergierig is. Ze leest alle boeken uit de bibliotheek van het klooster en daar zijn ook boeken over voorspellen bij. Ze is zo gefascineerd door wat ze leest, dat ze regelmatig voorspellingen doet voor haar leeftijdsgenoten. Als de abdis moet vertrekken, vragen de zusters al lachend aan Marie-Anne om te voorspellen wie de nieuwe abdis wordt, waarop Marie-Anne vol overtuiging zegt dat de koning een nieuwe abdis uit Picardie zal aanstellen en warempel enkele maanden later gebeurt dit ook. Niet alle zusters zijn blij met een kind dat voorspellingen doet en ze wordt naar een ander klooster gestuurd. Tot haar veertiende volgt ze een opleiding in het klooster van de Visitatie Sainte-Marie, maar dan vindt haar stiefmoeder dat ze, net zoals zoveel andere jonge meisjes, een beroep moet leren. 

Van Parijs naar Londen

Ze gaat verplicht aan de slag als leermeisje bij een naaister, maar dat bevalt haar niet. Kort daarop besluit ze naar Parijs te trekken. Haar stiefvader verneemt dit drastisch besluit en kan gelukkig nog een job als bediende in een voedingswinkel voor haar regelen. Marie-Anne is een joviaal meisje en sluit al vlug vriendschappen, ook met de boekhouder van de winkel. Als jong kind had ze al een fascinatie voor getallen en ze is erg blij als ze naast het werken in de winkel ook de boekhouder mag assisteren.
In haar vrije tijd leest Marie-Anne elk boek dat ze te pakken krijgt en een van haar favoriete boeken gaat over frenologie geschreven door Dr. Galle. Frenologie is op dat moment een nieuwe wetenschap die de relatie onderzoekt tussen de vorm van de schedel en persoonlijkheidskenmerken. Marie-Anne is zo gefascineerd door frenologie dat ze besluit naar Londen te reizen om Dr. Gall persoonlijk te ontmoeten. Het gesprek met Dr Gall verloopt zo vlot dat Dr Gall voorstelt om bij hem een opleiding frenologie te volgen. Al vlug is hij overtuigd van haar uitzonderlijk talent om via frenologie karaktereigenschappen en geestelijke ontwikkeling te omschrijven . Hij maakt reclame voor zijn jonge pupil in adellijke kringen en zo bloeit haar Londense praktijk als frenologe open. Toch verlangt ze na enkel maanden terug naar Frankrijk. Ondanks haar groot succes in Londen, vertrekt ze terug naar haar geboorteland.

Terug in Parijs

Ze is achttien jaar als ze in Frankrijk aan de slag gaat als privé- lerares. Dit is slechts tijdelijk, want ze is vastbesloten om haar carrière als waarzegster in Frankrijk verder uit te bouwen. Ze ontmoet Louise-Françoise Gilbert, een kaartlegster, en haar hulpje Flammermont. Ze besluiten samen te werken, madame Gilbert doet kaartleggingen en Mlle. Lenormand specialiseert zich in het duiden van horoscopen en handlezen. Flammermont maakt voor hen reclame en regelt alle afspraken.  

Samen openen ze een kabinet in Rue de Tournon,  op de gevel een bord met als opschrift Bibliotheek.  Door aandachtig Madame Gilbert te observeren heeft Marie-Anne echter geleerd om kaartleggingen te duiden en kort na haar intrek in het nieuwe kabinet komt het tot een breuk met Mme Gilbert, vanaf dan werkt Flammermont uitsluitend voor Mlle. Lenormand. En met succes!

Door het uitbreken van de Franse revolutie beleven de Fransen woelige tijden. De kans dat je wordt opgepakt door de politie is groot en daarom is de vraag naar toekomstvoorspellingen groot. Mlle. Lenormand is niet enkel goed in haar vak, ze is ook zeer goed in het creëren van een mysterieuze sfeer in haar kabinet. Flammermont beheert de agenda. Alle gasten moeten bij het binnenkomen even wachten in de voorkamer, waarna Flammermont hen met veel gevoel voor drama binnenlaat in het kabinet.

Bij binnenkomst kiest de klant de prijs van het consult, dat begint bij 6 Franse Frank en kan oplopen tot 80 Franse Frank. Mlle. Lenormand begint met het bekijken van de handen en stelt vragen : Wat is je leeftijd,  je favoriete bloem, voor welk dier heb je het meeste schrik, enz. Meteen na het stellen van de vragen trekt ze met haar linkerhand kaarten uit een zelf ontworpen kaartspel en raadpleegt ze astrologische tabellen in dikke boeken. Daarna steekt ze van wal, ze praat snel en lang, zonder de klant aan te kijken.

Haar consulten stemt ze af op wie voor haar zit en de prijs die ze betalen. Ze gebruikt verschillende technieken : ze leest koffiedik en zoekt naar patronen in op water drijvend eiwit, ze laat een kip graantjes vallen op een letterbord, ze roept geesten van overleden personen op, ze berekent de horoscoop, tuurt in de vlam van een kaars,...  Kortom elke techniek dat ze kan leren en bedenken gebruikt ze om van een consult een onvergetelijke ontmoeting te maken en ervoor te zorgen dat ze al haar concurrentes in Parijs voor blijft.

Robespierre, Marat en Danton

In haar autobiografische boeken schept Mlle Lenormand graag op over haar bekend cliënteel zoals Napoleon en zijn vrouw Josephine-Charlotte.
Uit geen enkel officieel document blijkt dat ze Napoleon heeft ontmoet, maar wel dat ze werd ondervraagd door de politie over haar contact met Josephine - Charlotte.
Robespierre, Danton en Marat - drie belangrijke figuren tijdens de Franse Revolutie - zijn benieuwd naar wat de bekende sibille te vertellen heeft. Ze vragen haar om een consult, maar de mannen gedragen zich - tot grote ergernis van Mlle. Lenormand- erg onbeleefd. Gepikeerd door hun gedrag kan ze het niet laten om scherp te reageren; uit wraak voorspelt ze de gewelddadige dood van de drie heren nog binnen datzelfde jaar.

De drie heren zijn furieus en laten haar korte tijd later oppakken, maar ze is zo gekend in Parijs dat men haar niet durft veroordelen. Vanaf dan wordt ze nauwlettend in de gaten gehouden door een agent, die elke dag een verslag moet opstellen. Af en toe wordt ze opgepakt, maar telkens, na enkele weken, terug in vrijheid gesteld. Dat ze zo lang (zonder veroordeling) wordt opgesloten is vooral omdat ze brutaal weigert op vragen te antwoorden. Telkens is ze er rotsvast van overtuigd dat ze zal vrijkomen.  Zodra ze vrijkomt stroomt haar kabinet vol. Ze werkt van 's morgens tot 's avonds en gaat daarna dineren in chique restaurants of naar het theater. Mlle. Lenormand geniet van het leven en is een opvallende verschijning in het Parijse nachtleven. Ze belegt haar geld in huizen en wijngaarden. Ze houdt haar hele leven contact met haar broer en zus, die ze ook financieel steunt.

Naar Brussel

Ondertussen breidt  de reputatie van de Sibille van Parijs uit tot aan de landsgrenzen. In 1818 besluit ze naar Aken te trekken, in de hoop haar diensten te kunnen aanbieden aan verschillende Europese hoogwaardigheidsbekleders die er op dat moment samenkomen. Aan de grens van België wordt haar bagage in beslag genomen. Om haar bagage terug te krijgen, moet ze naar Brussel om een document. Tot haar verbazing wordt ze daar herkend en krijgt ze meteen aanvragen voor consultaties. Het bevalt haar zodanig dat ze enige tijd in Brussel blijft vooraleer af te zakken naar Aken.
Haar tweede bezoek aan Brussel  (enkele jaren later) verloopt minder aangenaam. Mlle. Lenormand heeft het plan opgevat om een boek over haar ervaringen in Aken aan te bieden aan de prins en prinses van Oranje. Hiertoe krijgt ze de kans niet,  enkele dagen na haar aankomst in Brussel wordt ze opgepakt op betichting van oplichterij.

Mlle. Lenormand was in Frankrijk al vaker opgepakt door de politie voor ondervraging, maar in Brussel wordt ze 100 dagen in voorlopige hechtenis genomen. Als ze vermoedt dat ze tot een lange gevangenisstraf zal worden veroordeeld, grijpt ze in. Ze stuurt brieven naar verschillende kranten. Hierdoor krijgt haar zaak grote publieke belangstelling.  Ze krijgt de kans om haar gevangenisstraf af te kopen door een geldboete te betalen, maar weigert dit.. Enkelen suggereren om een verzoek tot gratie bij de Koning der Nederlanden in te dienen, maar ook dat weigert ze te doen. Enkel volledige vrijspraak is voor haar aanvaardbaar. Voor de rechter houdt ze een schitterend pleidooi waarmee ze haar zaak weet om te buigen tot een dispuut over waar precies de grens ligt tussen misleiding en symboliek. Ze haalt er zelfs bevindingen van bekende wetenschappers bij. De volgende dag wordt ze vrijgesproken van oplichterij, maar volledig eerherstel wordt haar niet gegund. Omdat ze al enige tijd in hechtenis had doorgebracht, wordt ze vrijgelaten. Toch krijgt ze te horen dat ze België binnen de 48 uur moet verlaten.

Laatste jaren

Terug in Parijs merkt ze dat de bourgeoisie minder belangstelling heeft gekregen in het occulte. Haar bureau wordt minder bezocht. Gelukkig heeft ze op een verstandige manier haar geld belegd en kan ze haar levensstandaard behouden.
Op 71 jarige leeftijd overlijdt ze. Zoals we kunnen verwachten gaat haar dood niet onopgemerkt voorbij. Ze heeft haar uitvaart perfect geregeld. Wenende dames lopen achter een lijkwagen getrokken door vier zwarte paarden. Ze wordt niet ver van de hoofdingang van de Parijse begraafplaats Père- Lachaise begraven. Haar populariteit is gebleven, nog steeds wordt haar graf bezocht en leggen mensen bloemen op haar graf als eerbetoon.

Na haar dood

Haar neef erft haar bezittingen, maar wil liever niet met haar geassocieerd worden. Al haar persoonlijke bezittingen werden hoogstwaarschijnlijk vernietigd. Enkele jaren na haar overlijden neemt Madame Clement haar intrek in het voormalig kabinet van Mlle. Lenormand. Hoewel ze elkaar niet hebben gekend, laat Madame Clement uitschijnen dat ze een leerlinge van Mlle. Lenormand is.

Twee jaar na de dood van Mlle Lenormand in 1845 verschijnt Le Grand jeu de Mlle Lenormand, een kaartspel met 54 kaarten waaronder een man en een vrouw, die de vraagsteller voorstellen. Op de kaarten staan verwijzingen naar Griekse mythologie, sterrenbeelden, geomantische symbolen, Hebreeuwse letters, talismannen, speelkaarten en bloemen. Of dit orakelkaarten zijn van Mlle Lenormand is absoluut niet zeker, maar de kaarten hadden hoogstwaarschijnlijk veel gelijkenissen met de kaarten die ze gebruikte. In de jaren erna verschenen veel variaties op dit kaartspel. Later verscheen ook een spel dat jeu le petit Lenormand werd genoemd, een spel met 36 kaarten.Dit kaartspel is gebaseerd op een bordspel Der Spiel de Hoffnung, bedacht door Johann Kaspar Hechtel in 1799.  Ook jij kent waarschijnlijk dit kaartspel met 36 kaarten. Helaas is dit kaartspel niet gebaseerd op de werkmethode van Mlle. Lenormand, ook al wordt dit vaak beweerd.

Wijze lessen

Na het lezen over haar leven, kun je niet anders dan deze dame bewonderen om haar durf en talent.
Uit jaar levensverhaal deed me nadenken over de manier waarop zij haar spiritueel werk deed.

• In haar eerste levensjaren werd ze liefdevol opgevoed door haar beide ouders. De veiligheid en liefde die ze toen ervaarde, gaf haar een stevige basis voor verdere ontwikkeling.
• Toen haar beide ouders kort na elkaar overleden kreeg haar veiligheidsgevoel een grote deuk. Ze werd erg gevoelig voor veranderingen, opmerkzaam en ontwikkelde een "zesde zintuig", waardoor ze meer waarnam dan anderen.
• Ze ervaarde dat ze enkel op zichzelf kon rekenen om vorm te geven aan haar toekomst.
• Ze had een grenzeloze nieuwsgierigheid en leergierigheid.
• Ze durfde tegen de stroom ingaan.
• Haar ervaringen als kind maakte dat ze uitdagingen niet uit de weg ging.
• Ze was zich erg bewust van haar merkwaarde.
• Haar methode was vernieuwend.